8 juli 2021 – Kinderen van Ouders met Psychische Problematiek en/of Verslavingsproblematiek (KOPP/KOV) ervaren vaak een negatieve impact van het opgroeien in een verstoorde gezinssituatie. Deze impact kan tot in de ouderdom een rol spelen in het dagelijks functioneren.
In de jaren ’80 en in 2010 is bij twee instellingen een telling gedaan bij opnameklinieken. Uit deze tellingen bleek dat gemiddeld 80% van de cliënten opgroeiden bij ouders met psychische problemen. Daarmee waren deze cliënten zelf dus ook KOPP/KOV. Voor hun ouders kan hetzelfde gelden: mogelijk wordt dit patroon al generaties doorgegeven.
Impact van het opgroeien als KOPP/KOV
Yessica de Vries vindt deze cijfers schokkend en doet samen met Stichting Labyrint-In Perspectief een oproep om opnieuw te tellen. Yessica: “Ik ben KOPP/KOV, werk als familie-ervaringsdeskundige van waaruit ik naasten van mensen met psychische problemen ondersteun en ben al jaren gespreksgroepleidster KOPP-Volwassenen. Daarnaast ben ik vrijwilliger bij Labyrint-In Perspectief en geef gastlessen over KOPP/KOV bij bijvoorbeeld opleidingen van zorgprofessionals. Ik vind deze cijfers schokkend! Helaas zijn deze tellingen van tien en dertig jaar geleden en waren beperkt van schaal. Daarom doe ik samen met Stichting Labyrint-In Perspectief hierbij een oproep om opnieuw te tellen. Bij deze telling kunnen we nu rekening houden met alle leeftijdscategorieën.”
“Vaak blijven de pijnlijke gevolgen van KOPP/KOV op (jong)volwassen leeftijd onzichtbaar voor de buitenwereld. Wanneer KOPP/KOV later in hun leven wel aankloppen voor hulp en ondersteuning, wordt zelden gekeken of er sprake is van een mogelijke KOPP/KOV-achtergrond, waardoor dit ook niet meegenomen kan worden in de behandeling.”
“Aandacht voor de impact van het opgroeien als KOPP/KOV kan bijdragen aan het doorbreken van het ongewild doorgeven van problemen van generatie op generatie. Daarom lijkt het mij logisch om serieus te gaan nemen dat kinderen van ouders met psychische en verslavingsproblematiek (extra) aandacht nodig hebben. Enerzijds om het doorgeven van problemen naar de volgende generatie te doorbreken. Hierdoor stopt het doorgeven nú. Anderzijds is het nodig om de gevolgen van vroegkinderlijk of, herhaaldelijk gestapelde kleinere en grotere traumatische gebeurtenissen en emotionele verwaarlozing te voorkomen.”
Belang support en context
“Ik heb dat in mijn gezin van herkomst helaas zelf ervaren, samen met mijn broers. Ik ben er van overtuigd dat als mijn ouders en wij goede support hadden gekregen, mijn ene broer niet zo psychisch ziek zou zijn geworden, mijn andere broer nog in leven zou kunnen zijn en ik het zelf niet zo zwaar zou hebben gehad in mijn leven. Mogelijk had ik dan wel aangedurfd om kinderen te krijgen. Iets dat ik nu niet heb gedaan, om herhaling te voorkomen.”
“Wanneer een hulpverlener iemand tegen de achtergrond van zijn of haar systeem ziet, wordt de problematiek van die persoon niet een op zichzelf staand fenomeen, maar onderdeel van een geheel. Daarmee krijg je een veel beter beeld van wat er speelt en waarom. Dit is mijns inziens geen luxe-perspectief, maar een noodzakelijke voorwaarde voor herstel en het doorbreken van het overdragen van generatie op generatie van dezelfde problematiek.”
Vroegkinderlijk trauma
“In mijn optiek gaat KOPP/KOV vaak over vroegkinderlijk of ontwikkelings- trauma, herhaaldelijk gestapelde kleinere en grotere traumatische gebeurtenissen of ervaringen, emotionele verwaarlozing en veelal een chronisch gevoel van onveiligheid*. Zeker als er geen of te weinig beschermende factoren aanwezig waren in de kindertijd.
De klachten die dat oplevert lijken nog het meest op complexe PTSS. Veel mensen krijgen een diagnose als depressie, angststoornis, etc. en worden dáárvoor behandeld, terwijl deze aandoeningen mogelijk ook symptomen van een onderliggend complex (vroegkinderlijk of ontwikkelings-) trauma kunnen zijn. Naar mijn ervaring wordt dit trauma vaak gemist en wordt er in de behandeling te weinig rekening mee gehouden.”
Erkenning, bewustwording en ruimte
“In het lichaam opgeslagen stress en een chronisch gevoel van onveiligheid uiten zich via het lichaam**. Daarnaast zorgt de KOPP/KOV-achtergrond ervoor dat mensen onder meer moeite hebben met het voelen van hun lichaam, voelen en uiten van emoties, voelen en bewaken van eigen grenzen, kortom: op een gezonde manier in relatie staan met zichzelf en anderen. Om hieraan te kunnen werken is erkenning, bewustwording, support en ruimte nodig, zodat vertrouwen en hechting mogelijk wordt. Wanneer op fysiek, sociaal en emotioneel gebied genoeg geheeld is, lijkt er pas ruimte om op cognitief gebied de noodzakelijke dingen te leren. In de huidige therapievormen ligt de nadruk op het cognitieve***. Ook belangrijk, maar voor KOPP/KOV niet de enige en ook niet de eerste stap. Het opnemen van passende traumabehandeling in de behandeling zou naar mijn idee tot significante verbetering leiden en tot een wezenlijk en sneller herstel.”
De volgende stappen
“De eerste stap is een nieuwe en meer volledige telling van het aantal KOPP/KOV dat nu in behandeling of opgenomen is. Inzicht in bijvoorbeeld aantallen en leeftijd kan helpen om een start te maken met een op herstel gerichte KOPP/KOV-proof werkwijze. Met de uitkomst van de telling kan een vervolgtraject ingericht worden: bijvoorbeeld focus op preventie en hoe in de behandeling rekening gehouden kan worden met de KOPP/KOV achtergrond van een cliënt. Daar is een systemische en (vaak) traumagerichte aanpak voor nodig, met oog op het doorbreken van het overdragen van psychische problematiek naar de volgende generatie.”
Hoeveel van jouw cliënten zijn ook KOPP/KOV?
Doe mee met de telling
“Samen met Labyrint-In Perspectief nodig ik je uit mee te tellen hoeveel van jouw cliënten ook KOPP/KOV zijn. Je kunt je opgeven via dit formulier. Hierna ontvang je een e-mail met uitleg en korte formuliertjes om het invullen te vergemakkelijken. We hebben het zo eenvoudig mogelijk gemaakt. De gegevens worden anoniem verwerkt en weergegeven in percentages per soort afdeling. Met de weergave van de getallen willen we laten zien hoe groot het aantal volwassenen is dat ggz-zorg ontvangt, dat als kind is opgegroeid met één of twee ouders met psychische of verslavingsproblemen. Hiermee willen we de urgentie onderstrepen dat preventie maatschappelijk noodzakelijk is en dat het ontwikkelen van herstelgericht aanbod voor het KOPP/KOV-deel van de cliënt binnen de behandeling nodig is. Als je vragen hebt, kun je contact opnemen met Labyrint-In Perspectief .”
Generieke module KOPP/KOV
Voor zorgprofessionals die een rol spelen in de zorg voor ouders met psychische en/of verslavingsproblematiek en hun kinderen.
Ga naar de generieke module KOPP KOV
Bron: akwaggz.nl
Dit bericht is 2128 keer gelezen.