16 september 2024 – Hoe bied je perspectief aan jongvolwassenen die met knelpunten zoals vroegtijdig schoolverlaten, dakloosheid of mentale problemen te maken hebben? Tijdens de online transitiearena op 12 juni 2024 gingen verschillende organisaties, beleidsmakers en onderzoekers hierover in gesprek. Twee initiatieven lichtten toe hoe zij jongeren – ook in moeilijke situaties – een plek bieden om zichzelf te zijn en hun interesses te ontdekken, en zo weer perspectief bieden.
Muziek maken in de Fakkelteit Zwolle
De Fakkelteit is een creatieve broedplaats in Zwolle waar jongeren tot 26 jaar (soms ouder) hun muzikale talenten kunnen ontdekken. Dit doen zij elke maandag- en woensdagavond in Beatbox: een culturele ontwikkelingsplek met professionele oefenruimtes, een opnamestudio en liveruimte voor voorstellingen. Naast de wekelijkse avondsessies biedt de Fakkelteit ook workshops en optredens aan.
Maaike Vulkers, coördinerend jongerencoach, vertelt over het initiatief, een samenwerking tussen Travers Welzijn, Rico (de initiatiefnemer en bekende rapper uit Zwolle) en Hedon (Poppodium in Zwolle): ‘Jongeren kunnen zelf een onderwerp kiezen. Dat varieert van het weer tot mentale problemen of verslavingen. De avond begint met een plenaire opening en vervolgens gaan jongeren individueel of gezamenlijk aan de slag met muziek. Hierbij worden zij ondersteund door gasten of jongeren die al langere tijd bij de Fakkelteit werken. De groep is divers. Bijvoorbeeld een jongere die dakloos was, bij het Leger des Heils woonde en geen ouders had om op terug te vallen. Wij zijn soms de enige plek waar jongeren naar toe komen.’
De Fakkelteit werkt volgens dezelfde kernwaardes als hiphop: love, peace & unity. Het doel is om een safe space te zijn voor creativiteit en zelfontplooiing.
Sociaal fitte wijken
Onderzoeker bij Movisie, Yara Noordewier, vertelt over Sociaal Fitte Wijken. Een project dat initiatieven in beeld brengt die bijdragen aan zo’n sociaal fitte wijk. Noordewier: ‘Deze initiatieven zijn belangrijk, want de plek waar je opgroeit kan grote invloed hebben op de rest van je leven en de kansen die je in het leven krijgt.’ De initiatieven gebruiken sport als middel om jongeren te bereiken. Het project laat zien wat de initiatieven doen en wat dat betekent voor jongeren uit de wijk.
Waarom werkt het goed? De rode draden uit de initiatieven:
- Spelregels van de wijk: de initiatiefnemers kennen de wijk. Ze groeiden er zelf op en voelen daardoor goed aan wat jongeren nodig hebben.
- Jongeren aan de bal: het eigenaarschap en de verantwoordelijkheid ligt bij de jongeren zelf. Jongeren dragen zelf ideeën aan en krijgen de ruimte om deze ideeën te organiseren. De professionals sturen de jongeren vanaf de zijlijn. En er gelden duidelijke regels, zoals niet te laat komen en zorgvuldig met het materiaal omgaan.
- Niemand staat buitenspel: de deur staat altijd open, ook voor een tweede kans.
Ontmoetingsplek Boukie in Gorinchem
Een ander mooi voorbeeld komt van Stichting Boukie in Gorinchem, vernoemd naar initiatiefnemer Mohamed Boukrouche. Hij vertelt: ‘Door privé-omstandigheden kon ik niet meer van negen tot vijf werken. Ik had iets nodig waarbij ik mijn eigen uren kon invullen. Toen dit kraakpand vrij kwam in Gorinchem heb ik een plan geschreven. Ons doel is om een multifunctionele ontmoetingsplek te zijn voor inwoners van alle leeftijden en achtergronden. Ik ben zelf opgegroeid in deze buurt.’
De eerste jaren was het hard werken. ‘Maar wij hebben ongelimiteerde energie en zijn inmiddels drie jaar verder.’ Het begon met een tafeltennistafel en PlayStation. Inmiddels is Stichting Boukie van maandag tot en met vrijdag elke middag open voor jongeren tot en met zeventien jaar. Vanaf 18.00 uur is toegang alleen voor jongeren van achttien jaar en ouder. Ook in het weekend kunnen jongeren naar binnen met een eigen digitale sleutel. Het is voor jongeren altijd gratis en laagdrempelig. Overdag komen zo’n 50 jongeren bij Boukie en in de avond nog eens 35. ‘Er zijn geen vaste vrijwilligers. De informele afspraak is dat iedereen die binnenkomt helpt als dat nodig is. Daarnaast houden overdag met name medeoprichter en coördinator Azwien Khadjé en stagiaires van maatschappelijke studies een oogje in het zeil.’
‘Om de paar maanden hebben we een vergadering met de jongeren. Dan staat de vraag ‘wat willen jullie?’ centraal. Zo hebben we inmiddels een Formule 1 kamer ingericht, een professioneel basketbalveld buiten, een filmkamer met bioscoopstoelen en een digitale printer om eigen kleding te ontwerpen. We blijven vernieuwen en merken dat als wij de ruimte creëren, jongeren vanzelf aan de slag gaan’, vertelt Boukrouche. ‘En als we iets doen, dan doen we het goed. Geen PlayStation van 5 jaar geleden dus, maar gewoon de nieuwste. Op die manier nemen wij jongeren serieus. Via sociale media houden we de trends in de gaten.’
Geld komt binnen via subsidie vanuit de gemeente en via fondsenwerving, sponsors, horeca-activiteiten, het faciliteren van schoolmusicals, verhuren van vergaderruimtes en nog veel meer. ‘We proberen het gebouw zo aantrekkelijk mogelijk te maken. Als de financiering vanuit een belangrijke partner wegvalt, hebben we op deze manier altijd wat om op terug te kunnen vallen.’
Rolmodellen
Bij de Fakkelteit en Stichting Boukie zijn de initiatiefnemers rolmodellen voor jongeren. Bij de Fakkelteit zijn Rico en Maaike initiatiefnemers. Zij spreken beiden uit ervaring en zijn daarmee een voorbeeld voor de jongeren. Boukrouche is zaalvoetballer geweest in de Nederlandse elftallen onder 17, 19 en 23 jaar en werd al eens sportman van het jaar in Gorinchem. Toen al was hij actief en zichtbaar bij maatschappelijke projecten. ‘Dat heeft er mede voor gezorgd dat ik succesvol kan zijn met dit gebouw. Mensen kenden mij al en we hebben een vertrouwensband gecreëerd.’ Boukrouche benadrukt het belang om ook als initiatieven van elkaar te leren, want ‘iets wat werkt hoeven we niet opnieuw uit te vinden.’
Actieonderzoek voor en met jongeren
Om jongeren te begrijpen is het belangrijk naar ze te luisteren. Een mooi voorbeeld daarvan komt uit Enschede. Daar deden jongeren en inspecteurs van Toezicht Sociaal Domein samen actieonderzoek. Dit project, waarbij jongeren als medeonderzoekers werden betaald, richtte zich op hun levensloop, dromen en oplossingen voor de knelpunten die ze ervaarden. Een groot probleem bleek het vinden van geschikte en betaalbare huisvesting. In sommige gevallen leidde dat tot dak- en thuisloosheid. Onderzoeker Anne-Mathije Bogerd en jongere Stefan Albers vertellen hoe ze organisaties rondom wonen samenbrachten en hoe persoonlijke ervaringen andere jongeren hebben geholpen.
Stefan Albers, jongere en medeonderzoeker: ‘Ik vond het allerleukste om met jongeren om tafel te zitten. Na een diep dal heb ik zelf alles weer op de rit kunnen krijgen, ik heb inmiddels een baan en een huis. Soms vergeet je dat er jongeren zijn die hier nog middenin zitten. Tijdens het onderzoek kon ik anderen helpen met mijn ervaringen.’
Reflectie en samenvatting groepsgesprek door Gery Lammersen
De waarden ervaringskennis en zeggenschap vormen de basis voor het bieden van passende ondersteuning en perspectief aan jongvolwassenen in de initiatieven die we spraken.
Ervaringskennis
Zoals de ervaringskennis van de jongeren die deelnemen aan het actieonderzoek. Of de ervaringskennis bij de initiatiefnemers van Stichting Boukie en de Fakkelteit. Juist de verhalen en ervaringen van jongeren laten zien wat belangrijk is voor jongeren.
Zeggenschap
In de Fakkelteit geven jongeren zelf aan waar ze het over willen hebben. Jongeren bij Stichting Boukie kunnen hun wensen en ideeën op tafel leggen. Vervolgens gaan ze samen aan de slag om plannen om te zetten in actie. Dit vraagt om oplettendheid: waar houden jongeren zich graag mee bezig en hoe kun je dit aanbieden ten behoeve van de ontwikkeling van jongeren?’
Doen
Het doen en aan de slag gaan spreekt aan in de voorbeelden. Niet starten met uitgebreide plannen, maar beginnen! Denk aan de ‘small wins aanpak’. Vanuit het idee dat dingen scherper en duidelijker worden als je gaat doen. En het focussen op kansen en positieve ervaringen. In kleine stapjes bereik je sneller iets dan met grote masterplannen.
Tot slot komt in het groepsgesprek de laagdrempeligheid en toegankelijkheid voor jongeren in de gepresenteerde voorbeelden naar voren. ‘Niemand staat buitenspel: de deur staat altijd open, ook voor een tweede kans.’
Bron: movisie.nl
Dit bericht is 330 keer gelezen.