1 maart 2016 – Kinderen met ADHD gaan anders om met media dan kinderen zonder ADHD. Dat betekent dat de algemene adviezen voor mediaopvoeding minder van toepassing zijn op ouders van kinderen met ADHD.
In dit artikel van ouders.nl onderzoekt Justine Pardoen wat de verschillen zijn.
Kinderen met ADHD vormen een bijzondere groep, als het gaat om mediaopvoeding. Zij lijken gevoeliger voor bepaalde invloeden van de effecten van media. Vooral de relatie tussen het zien van geweld (denk: tv en games) enerzijds, en druk gedrag of andere vervelende gevolgen anderzijds, houdt onderzoekers al heel lang bezig. Maar het is niet gemakkelijk daar conclusies aan te verbinden voor de manier waarop ouders de mediaopvoeding het beste kunnen aanpakken.
Vanaf een jaar of 4 krijgen de meeste kinderen, vooral jongetjes, behoefte aan het zien van tv-programma’s (of -series) met wat meer actie en geweld. Onderzoekers gaan ervan uit dat 5 à 10% van alle kinderen extra gevoelig is voor de gevolgen van mediageweld. Vooral: jongens, kinderen die van nature al wat agressiever zijn aangelegd, en jonge kinderen. Sommige kinderen, ook oudere kinderen, worden drukker en zijn sneller afgeleid. Anders gezegd: media kunnen AHDH-gedrag verergeren, waardoor deze kinderen moeilijker tot fantasiespel en creatieve activiteiten kunnen komen (wat nodig is voor een gezonde ontwikkeling). Maar ook het leren kan in het gedrang komen.
Met gezond verstand kijken naar je kind
Als individuele ouder of leerkracht zul je het voor de omgang met kinderen met ADHD dus toch vooral moeten doen met je eigen observatievermogen, gezonde verstand en je eigen waarden- en normensysteem.
Gezinnen verschillen ook nogal in het belang dat gehecht wordt aan bepaalde waarden, ook in de mediaopvoeding: de ene vader vindt het juist fijn om samen met zijn kind een oorlogsspel (game) te spelen, de andere vader is pacifist en wordt al naar bij het geluid van Tom en Jerry. De eerste vader leert zijn kind dat geweld hoort bij de manier waarop mannen zich vermaken, de tweede vader grijpt gezamenlijke mediabeleving aan om aan zijn kinderen door te geven dat geweld in alle omstandigheden afgekeurd moet worden. Beide vormen van mediaopvoeding zijn prima.
Onderzoek
Toch kan de wetenschap ons wel iets vertellen over de relatie tussen mediagebruik en ADHD-gedrag bij kinderen. Vooral als dat onderzoek rekening houdt met drie belangrijkste aspecten van mediagebruik door kinderen:
- specifieke eigenschappen van het kind zelf (leeftijd, jongen/meisje, etc. maar ook ADHD bijvoorbeeld);
- de eigenlijke inhoud (datgene wat geclassificeerd wordt door Kijkwijzer en Pegi);
- de omstandigheden waarin media gebruikt worden en de manier waarop volwassenen dat gebruik begeleiden.
In Engelstalige literatuur worden dit ook wel de drie C’s genoemd: child, content en context. Het is echter nog maar sinds kort dat onderzoekers zich hiervan bewust zijn. Het onderzoek dat voor de mediaopvoeding van kinderen met ADHD het meest relevant zou kunnen zijn, moet dus helaas nog gedaan worden.
Sinds meer kinderen een ADHD-diagnose hebben gekregen (wat niet wil zeggen dat het aantal kinderen met ADHD ook is toegenomen), is er meer wetenschappelijke interesse in de invloed van mediagebruik door speciaal deze groep. Tot nu toe komt daar niet veel meer uit dan we al wisten uit de verhalen van ouders.
Verhalen van ouders
Vanaf het moment dat steeds meer kinderen steeds meer uren gingen gamen, vertelden ouders dat het wel leek alsof dat gamen een groter concentratievermogen gaf: kinderen konden ineens wél langdurig hun aandacht ergens bijhouden, namelijk op het spelen van die game.
Tegelijkertijd observeerden ouders van kinderen met ADHD ook vaker dat het gamen tot problemen leidde: hun kinderen wilden soms niets anders meer doen dan achter een beeldscherm zitten. De grotere concentratie (ook wel ‘hyperfocus’ genoemd) leek samen te hangen met obsessief gamegedrag.
Nu wisten we al dat oudere tieners met ADHD extra gevoelig zijn voor het ontwikkelen van verslaafd gedrag (drank en drugs), maar het gamen begint veel jonger: rond 8 jaar gamen de meeste kinderen, en tegenwoordig zien we kinderen al ‘verslaafd’ gedrag vertonen met hun tablet (zoals de iPad), nog voordat ze kunnen lopen of praten. Onderzoek daarnaar is er nog helemaal niet, laat staan dat we weten wat de invloed is van beeldschermen op jonge leeftijd, juist bij kinderen die gevoelig zijn voor het ontwikkelen van ADHD.
Vragen:
1. In hoeverre gaan kinderen met ADHD anders om met media dan kinderen zonder ADHD?
2. Kan mediagebruik zelf ook leiden tot ADHD-gedrag?
3. Stel dat je bepaalde media wilt verbieden, hoe doe je dat dan?
Lees het antwoord op deze vragen op in het vervolg op dit artikel op ouders.nl
Dit bericht is 4303 keer gelezen.