5 juli 2023 – Op dinsdag 4 juli 2023 debatteerde de Tweede Kamer met minister Weerwind over het gevangeniswezen en tbs. Diverse onderwerpen passeerden daarbij de revue. Veel aandacht ging er naar recente incidenten en rapporten, zoals het rapport Doorlichting penitentiair psychiatrische centra van Inspectie Justitie en Veiligheid, de beleidsreactie op het Inspectierapport over de penitentiaire inrichting Nieuwersluis, de beleidsreactie op inspectierapporten over de forensische zorg, het rapport incidentenonderzoek FCP Pompestichting en tenslotte het recente dodelijke steekincident aan de Turfmarkt in Den Haag.

Kijk het volledige debat terug

Bezorgd parlement
Kamerleden toonden zich in het debat bezorgd. Ze geven zelf aan echt wel in staat te zijn voorbij incidenten te kijken en schatten de bijdrage van forensische zorg aan een veiliger samenleving op waarde. Echter: ze stellen wel dat de stroom aan gebeurtenissen ‘geen incidenten meer zijn’ en tekenen zijn van systematische problemen. Ze roepen de minister – samen met de minister van VWS – dan ook op stevig in te grijpen waar dat kan om de veiligheid en forensische en penitentiarie scherpte te verbeteren.

Belang goede forensische zorg
Het Forensisch Netwerk (FN), waar de Nederlandse ggz onderdeel van uitmaakt, stuurde de Kamerleden ter voorbereiding op het debat een brief. Daarin adresseert het FN het steekincident in Den Haag, het maatschappelijk belang van goed georganiseerde forensische zorg en komt het netwerk met suggesties om de druk op de keten te verlichten. De boodschap in de brief sluit daarmee aan op de informatiebundel die september vorig jaar is uitgebracht.

Tijdens het debat was er ruimte om op enkele elementen uit de brief in te gaan. In de eerste plaats uitten zowel diverse Kamerleden als de minister zelf dank en respect voor allen die zich in het gevangeniswezen, tbs en in de forensische zorg inzetten voor een veiliger samenleving. De incidenten doen daar niet aan af, stellen zij. Maar: die nopen wel tot ingrijpen.

De minister beantwoordde diverse vragen over de knellende arbeidsmarkt in de forensische zorg. Hij erkende dat dit een fors probleem is, wees op de wervingscampagne en gaf aan dat er acties lopen om de druk op personeel, capaciteit en het ziekteverzuim tegen te gaan. Wel stelde hij dat dit een stevig probleem is dat niet zomaar is op te lossen.

Knel in capaciteit en doorstroom keten tbs-FZ-BW-reguliere zorg
Delen van het debat gingen over de ‘keten’ van zorg, van de hoogst beveiligde zorg in het strafrechtelijk kader, tbs, tot aan de reguliere zorg en beschermd wonen. De Kamer en ook de minister zijn het met organisaties uit het veld eens dat knelpunten moeten worden opgelost. Er kan bijvoorbeeld verstopping ontstaan wanneer cliënten die klaar zijn voor een lager beveiligingsniveau of niet naar een woning door kunnen stromen, door een gebrek aan passend aanbod. Andersom geven organisaties die zorg aanbieden met lagere veiligheidsniveaus soms aan dat ze onvoldoende geëquipeerd zijn om zwaardere -en risicovollere- cliënten te kunnen opnemen.

De minister heeft in september overleg met zijn ambtsgenoten, ook bij VWS, over de problematiek in de keten. De huidige plannen om de doorstroom en capaciteit te verbeteren achten sommige Kamerleden onvoldoende.

Samenwerking zorg domein en justitie domein
Ook vóórdat mensen in de forensische zorg of detentie terecht komen kan er veel gedaan worden om escalatie te voorkomen. Diverse Kamerleden wijzen in het debat dan ook op het probleem van lange wachttijden voor ggz. De perceptie is dat tijdens het wachten op passende zorg het risico op onbegrepen of gevaarlijk gedrag toeneemt. Zo vraagt Van der Staaij of het niet mogelijk is een soort risicoschatting te maken voor mensen op een wachtlijst, om mede op basis daarvan zorg toe te wijzen. Ook dit soort elementen neemt de minister mee in zijn gesprek met VWS.

Het borgen van goede continuïteit van zorg en veiligheid vereist een verbeterde samenwerking tussen het zorg domein, het justitiële domein, politie, gemeenten en het sociaal domein. Diverse programma’s, zoals het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid, zien daar ook op toe. In dit debat stond het verbeteren van de toegankelijkheid van de ggz niet centraal, maar dat is wel een thema dat in andere zorgdebatten aan de orde is.

Toezeggingen en tweeminutendebat
Er is en tweeminutendebat aangevraagd door Kamerlid Ellian. Dat betekent dat er nog voor het zomerreces moties zullen worden ingediend: dit debat zal donderdag plaatsvinden.
Verder heeft de minister enkele Kamerbrieven toegezegd:

• Er komt met spoed, op woensdag 5 juli, een brief met informatie over waarom de pilot ‘Huis voor Herstel’ is stopgezet. Zodoende kunnen Kamerleden daar eventueel een motie over voorbereiden;
• In november een brief over de ‘detentie intelligence unit’;
• In oktober een brief over de pensioenregeling van geprivatiseerde instellingen (SBF);
• In 2024 een brief over capaciteit in de keten van TBS en forensische zorg en van beveiligde bedden (of in die brief onderscheid wordt gemaakt tussen FZ-bedden in verschillende niveaus of gebruik wordt gemaakt van het Landelijk Coördinatiepunt Beveiligde Bedden is nog niet duidelijk);
• In het tweede kwartaal een brief over de positie van slachtoffers van overschrijdend gedrag in gevangenschap.

Ook heeft de minister dus toegezegd de problematiek van verstopping in de keten en het verbeteren van de match naar passend aanbod met ambtsgenoten te bespreken medio september. De Nederlandse ggz volgt het vervolg op de voet.

Bron: denederlandseggz.nl

Dit bericht is 1065 keer gelezen.