23 juni 2021 -De Doorbraakmethode werkt echt: 81 procent van de mensen ervaart meer kwaliteit van leven na het inzetten van deze methode. Eelke Blokker, oprichter van het Instituut voor Publieke Waarden, legt het uit. Niet doormodderen, maar doorbreken!

‘Het Instituut voor Publieke Waarden houdt zich bezig met inwoners die meerdere problemen tegelijkertijd hebben. In de samenloop van al die problemen kunnen inwoners in de knel raken. Dat maakt hen behoorlijk onmachtig. Je komt als het ware tegenover het systeem te staan. Stel dat mensen schulden hebben én ggz-problematiek én opvoedproblematiek. Deze problemen gaan lastig samen. Je komt bijvoorbeeld niet in aanmerking voor een behandeling door een psychiater als je nog schulden hebt. Omgekeerd zegt de schuldhulpverlening dat je eerst naar de psychiater moet voordat er aan de schulden kan worden gewerkt. Bestaanszekerheidsproblematiek gaat helaas vaak samen met andere onzekerheden in het leven. Geldproblemen en huisvestingsproblemen zijn een giftige combinatie waardoor inwoners in de knel komen te zitten.’

Over de Doorbraakmethode

De Doorbraakmethode is er om maatwerk makkelijker te maken, aldus het Instituut voor Publieke Waarden. Makkelijker voor professionals, voor gemeenten en voor verzekeraars. Met een app, online leeromgeving, boek en help-out is het voor elke sociaal professional mogelijk om maatwerk te maken én te onderbouwen met een maatschappelijke rekensom en de wet. Kijk verder op doorbraakmethode.nl

En de gevolgen?

‘Er zijn veel inwoners die met dit soort problematiek zitten. In 1 procent van de huishoudens investeren we 30 procent van de middelen uit het sociaal domein. En in 4 procent van de huishoudens geven we 50 procent van de middelen uit. Er is een uitruil tussen bestaanszekerheid en zorgkosten. We weten dat mensen met langdurige schulden 30 procent meer zorg gebruiken. Het kan beter, goedkoper en handiger, zo is onze overtuiging. Zeker in de situaties waarin het ingewikkeld is. Inwoners bevinden zich in deze gevallen in een kluwen van problemen. Waar is het begin van het bolletje wol? Je wordt niet meer geholpen bij loketten. Je blijft heen en weer pingpongen, je kan radeloos worden. Sommige inwoners ontwikkelen verzet tegen het systeem of nemen een apathische houding aan. Ze weten niet meer waar ze moeten beginnen. Het levert stress en allerlei gezondheidsklachten op. Je begrijpt: de kwaliteit van leven staat bij deze mensen zwaar onder druk.’

Het ligt niet aan de wet, het ligt aan ons

Hebben we het systeem verkeerd ingericht?

‘Het ligt niet aan de wet, het ligt aan ons. Er is veel meer mogelijk dan je denkt. De wet is non-existent in de  uitvoeringspraktijk. Professionals zijn niet op deze manier bezig met wetten. Wel is er sprake van allerlei routines en gebruiken. Woekeren met schaarste, dat komen we vaak tegen.  Professionals anticiperen op wat ze tegenkomen. Ze proberen bijvoorbeeld de stress te verlichten in plaats van de oorzaak weg te nemen.  Professionals bewandelen olifantenpaadjes om er toch nog wat van te maken. We komen erachter dat we onvoldoende gebruik maken van de wettelijke mogelijkheden. Bovendien zijn we bezig met symptoombestrijding. Huishoudens worden daar niet gelukkig van. Professionals ook niet, die willen graag doen wat nodig is. Er wordt geroepen dat professionals ruimte nodig hebben en lef moeten tonen. Dat vind ik de dood in de pot. We moeten terug naar de bedoeling, zoals Wouter Hart betoogde in Verdraaide organisaties (2013). Hoe kom je achter de bedoeling? We moeten ervoor zorgen dat we professionals houvast geven. Bijvoorbeeld door hen mandaat te geven. De professional bekijkt en beoordeelt wat nodig is. Als hij of zij met een plan komt, moeten we daar opvolging aan geven. De belofte van de decentralisatie was: we gaan generalistisch in de frontlijn aan de slag, op zoek naar handige oplossingen.’

Wat betekent dit voor de toegang tot hulp?

‘Daar ligt de sleutel tot beter gebruik van voorzieningen. We moeten niet doormodderen, maar doorbreken. Als we écht bereid zijn om generalistisch te werken, dan betekent het dat je de professional in de frontlinie serieus neemt. We zullen de toegangsmedewerker moeten ondersteunen in wat hij of zij nodig vindt en daar opvolging aan geven. Dat is lang nog niet overal de praktijk. Laten we tegen de toegang zeggen: jullie zijn de toegang, jullie zijn verantwoordelijk, we vertrouwen erop dat jullie je werk goed uitvoeren. Toegangsmedewerkers moeten serieus genomen worden, hoe dan ook. Op basis van autoriteit en gezag moeten zij uitspraken kunnen doen over wat nodig is om inwoners passend te ondersteunen.’

Wat kunnen gemeenten doen?

‘Professionals in de toegang kun je uitnodigen om een goed plan te maken. Stuur ze doelloos op pad. Niet de doelen van de organisatie of de gemeente zijn leidend, maar die van de inwoner. Durf uit te gaan van de doelen van inwoners! Hoor het verhaal aan, weeg af, durf regie te voeren. Overwegende alles wat ik heb gezien, stel ik dit en dat voor. Dát moet gefaciliteerd worden en dat kan ook! Dus niet: drempels opwerpen, uitstroom versnellen, doorlooptijd verkorten. Waar dit kan, is het mooi, maar dat is niet het doel. In de bureaucratische omgeving van de gemeentelijke organisatie zouden toegangsmedewerkers op bereidwilligheid moeten stuiten in plaats van op onbegrip of beheersingsdrang. De bereidwilligheid van gemeenten om deze beweging te maken is oprecht, dat geloof ik wel. De kinderopvangtoeslagaffaire is een lelijk voorbeeld, maar overal proef je de wens om op een ander paradigma over te gaan. Doen wat je nu doet, is veel duurder.’

Hoe helpt de Doorbraakmethode?

‘Door middel van actieonderzoek proberen we als het ware het systeem te hacken. We willen patronen ontdekken, we zijn dol op data. Samen met professionals pakken we casuïstiek op. We brengen het lek in beeld. Gemeenten vragen ons dat te doen. Ze wíllen daarop acteren. Niet voor niets adresseren we onze bevindingen bij gemeenten, maar ook bij de rijksoverheid, verzekeraars, uitvoeringsorganisaties. In Den Haag hebben we met de Doorbraakmethode een groot aantal casussen opgepakt. De Hogeschool van Amsterdam deed onderzoek naar deze aanpak. Wat bleek? 81 procent van de mensen bleek ná het inzetten van de Doorbraakmethode een hogere kwaliteit van leven te hebben. Grofweg komt het erop neer dat we investeren in bestaanszekerheid en besparen op zorg. Investeren in  bestaanszekerheid leidt tot het verminderen van stress. En dus tot vermindering van klachten die met stress samenhangen. Je kunt op je klompen aanvoelen dat dit een positief effect heeft op huishoudens, gezinnen, opvoedsituaties. Mensen krijgen hun geld en woning op de rit: daarmee krijgen ze grip op hun leven. En dat is toch uiteindelijk waar je het voor doet?

Anita Peters, programmadirecteur Movisie

‘De Doorbraakmethode is een voorbeeld van een interventie waarbij inwoners die in de problemen zitten, passend geholpen kunnen worden. Mooi om te lezen dat de Doorbraakmethode aanwijsbaar bijdraagt aan de kwaliteit van het leven van inwoners en aan de kwaliteit van de dienstverlening. De komende jaren willen we prioriteit geven aan het versnellen van de transformatie in het sociaal domein, samen met gemeenten en actieve bewoners. Daarbij stellen we mensen in een kwetsbare positie centraal en ontwikkelen we gezamenlijk kennis over financiële en organisatorische randvoorwaarden binnen gemeenten. Daarmee zorg je voor een duurzame verbetering van hun positie. We nemen principieel de leefwereld van inwoners als vertrekpunt en kijken naar wat voor hen van betekenis is. Dat wil uiteraard niet zeggen dat we de inrichting van de functie van ‘toegang tot sociaal domein’ niet belangrijk vinden. Zeker wel, maar ten dienste van de inwoner. En als de inrichting is aangepast, krijgen de professionals vervolgens de ruimte om dat te doen wat voor inwoners van betekenis is. Bij de Doorbraakmethode gebeurt dit al. Het is te hopen dat deze en andere aanpakken breder ingang vinden in het sociaal domein. Zo kunnen we ervoor zorgen dat de inwoner passend ondersteund wordt.’

Bron: movisie.nl

Dit bericht is 2457 keer gelezen.